Korbowód – czy da się zapobiec jego usterkom?

Korbowód to część mechanizmu korbowego. Razem z wałem korbowym służy do zamiany ruchu posuwisto-zwrotnego tłoka, na ruch obrotowy wału korbowego, albo obrotowego ruchu wału na ruch posuwisty tłoka lub innego elementu.

Korbowody występują w wielu różnych maszynach, takich jak: silnik spalinowy tłokowy, silnik parowy tłokowy, sprężarka tłokowa, pompa tłokowa, prasa mimośrodowa czy maszyna do szycia. Obciążenie całego wału korbowego jest naprawdę bardzo duże, dlatego musi być on wykonany z najwyższej jakości materiałów.

Korbowody mają zastosowanie w przekładniach cykloidalnych. Działanie przekładni cykloidalnej polega na wymuszaniu obrotu koła zębatego cykloidalnego łożyskiem mimośrodowym.

Ruch układu wymuszany jest poprzez obrót łożyska mimośrodowego, które napędza koła zębate cykloidalne.  Ilość i zarys zębów wymuszają ruch w taki sposób, że 1 pełny obrót wału wejściowego powoduje obrót koła cykloidalnego o 1 podziałkę w kierunku przeciwnym. Zatem koła cykloidalne wykonują ruch obrotowy z prędkością zredukowaną. Obroty przenoszone są na wał wyjściowy za pomocą sworzni współdziałających z otworami w kołach. Również to połączenie odbywa się za pomocą obrotowych elementów.

Łożysko mimośrodowe jest bardzo powszechnym rodzajem łożyska. Obejmuje on głównie pierścień zewnętrzny, pierścień wewnętrzny, kosz i korpus toczny. Konstrukcja łożyska mimośrodowego jest bardzo prosta i  łatwa w użyciu.

Korbowód – jak rozpoznać jego zużycie?

Skuteczną metodą sprawdzenia luzów na korbowodzie jest… nasłuchiwanie przy znacznym obciążeniu. Możemy na przykład włączyć wyższy bieg dla danej prędkości i przyśpieszyć. Warto również pamiętać o tym, aby regularnie sprawdzać stan smarów i olejów. Możemy w ten sposób uniknąć niepotrzebnej awarii maszyny.  Niedostateczne smarowanie może bowiem doprowadzić do ich zatarcia – opiłki stalowe w oleju silnikowym doprowadzą do usterki.

Nadmierne luzy lub uszkodzenia łożysk korbowych i głównych są zazwyczaj następstwem ich normalnego zużycia. Mimo znacznej twardości elementów tocznych (kulki lub wałeczki oraz ich bieżnie), w wyniku długotrwałej pracy następuje wycieranie się tych części oraz zużycie zmęczeniowe powierzchni wskutek działania stale zmieniających się, bardzo dużych nacisków. Wynikiem tarcia jest zwiększanie się luzów zaś rezultatem występowania zmiennych nacisków – pękanie i łuszczenie się bieżni łożysk.

Dodatkowym czynnikiem niszczącym łożyska jest korozja, prowadząca do występowania wżerów na powierzchniach tocznych.

Wśród najczęstszych awarii możemy wyróżnić:

• nadmierny luz lub uszkodzenie łożyska korbowego,
• nadmierny luz lub uszkodzenie łożysk głównych wału korbowego,
• niecentryczność lub inne odkształcenia wału korbowego,
• odkształcenie korbowodu.