Łożysko stożkowe, czyli duże obciążenia przy niewielkim tarciu

Jak jest zbudowane łożysko stożkowe?

Łożysko stożkowe to rodzaj łożyska tocznego. Jego elementy mają zazwyczaj kształt ściętych stożków, które poruszają się po bieżni. Łożyska te przenoszą obciążenia złożone, tzn. jednocześnie występujące obciążenia promieniowe i osiowe. Ponadto, wyróżniają je niskie tarcie, niski poziom hałasu oraz niewielka ilość wytwarzanego ciepła.

Łożysko stożkowe składa się z pierścienia zewnętrznego i pierścienia wewnętrznego. Na bieżni pierścienia zewnętrznego znajduje się koszyk z wałeczkami. Pierścień wewnętrzny służy do zamocowania łożyska na wale, natomiast pierścień zewnętrzny do zamocowania łożyska w obudowie lub oprawie. Jego budowa sprawia, że ten rodzaj łożyska bardzo dobrze przenosi nawet spore obciążenia do kolejnych partii maszyny. Sama wielkość przenoszonego obciążenia zależy wprost proporcjonalnie od wielkości kąta bieżni.

Jest to typowe łożysko dzielone – każdy z pierścieni łożyska, jak i koszyk z elementami tocznymi możemy od siebie oddzielić bez użycia większej siły. W związku z tym, łożysko musi być cały czas obciążone spoczynkową siłą osiową. Dzielona konstrukcja wpływa również na fakt, że tych łożysk nie produkuje się z wbudowanymi uszczelnieniami. Niemniej, taka budowa ułatwia montaż łożysk.

Podział łożysk

Ze względu na kierunek przenoszenia obciążeń wyróżniamy łożyska:

– jednorzędowe

– dwurzędowe

– wielorzędowe.

Jednorzędowe przejmuje obciążenia osiowe z jednego kierunku. Jest zwykle łożyskiem sparowanym – jako jedno z pary przeciwstawnie zabudowanych takich samych łożysk stożkowych. Adekwatnie, łożysko dwurzędowe przejmuje obciążenia w obu kierunkach. Natomiast łożyska wielorzędowe pozwalają na łożyskowanie przy niewielkich i umiarkowanych prędkościach. Ich najczęściej spotykaną odmianą jest łożysko czterorzędowe.

Zastosowanie

Łożysko umożliwiają niezależny obrót jednego lub dwóch elementów wokół osi obrotu łożyska. Dodatkowo łożysko umożliwia przeniesienie danych obciążeń na wybrane podzespoły przy maksymalnie zminimalizowanym tarciu. Łożyska stożkowe stosuje się na wałach, gdzie konieczne jest przenoszenie dużych obciążeń osiowych oraz promieniowych jednocześnie. W związku z tym stosuje się je w maszynach i urządzeniach, które poddaje się bardzo dużym przeciążeniom. Łożyska stożkowe wykorzystuje się również tam, gdzie nie radzą sobie łożyska kulkowe.