Pompa hydrauliczna – kluczowy element układu hydraulicznego

Pompa hydrauliczna dostarcza do silnika hydraulicznego ciecz pod ciśnieniem. Bez niej niemożliwe byłoby zasilanie wielu maszyn wykorzystywanych w przemyśle, a także w wielu pojazdach specjalistycznych.

Pompa hydrauliczna zamienia energię mechaniczną dostarczoną przez silnik napędowy (spalinowy, elektryczny) na energię hydrauliczną zawartą w czynniku roboczym tłoczonym do instalacji pod odpowiednim ciśnieniem i z odpowiednią wydajnością. Można to zrobić na wiele sposobów. Stąd też mnogość typów pomp hydraulicznych – łopatkowe, zębate, śrubowe oraz tłoczkowe. Pompy zębate dzielą się na jednosekcyjne i wielosekcyjne, natomiast tłoczkowe na jednostrumieniowe i dwustrumieniowe. Niemniej, bez względu na typ każda pompa ma identycznie zadanie.

Pompy wielotłoczkowe

Pompa wielotłoczkowa składa się z kilku lub kilkunastu małych pomp tłokowych umieszczonych w jednym korpusie. Pompy wielotłoczkowe dzielą się na promieniowe oraz osiowe. W obydwu przypadkach zasada działania jest ta sama. Tłoczki pompy umieszczone w korpusie opierają się na pochylonej tarczy lub na mimośrodowym pierścieniu w pompie promieniowej. Obrotowy ruch pierścienia lub tarczy wymusza ruch posuwisto-zwrotny tłoczków. W związku z tym ciesz jest zasysana i tłoczona. Pompy wielotłoczkowe nie są wyposażone w zawory. Ich rolę spełniają tarcza rozdzielcza w pompie osiowej lub wałek rozdzielczy w pompie promieniowej. Obracają się wraz z pierścieniem lub tarczą przyłaczając przestrzenie robocze cylinderków na przemian do przewodu ssawnego lub tłocznego.

Pompy zębate

Pompy zębate są pompami o stałej wydajności. Cechują się prostą konstrukcją i dużą niezawodnością. Zakres ciśnień wynosi od 3,5 do 28 MPa a pojemności geometrycznych od 0,6 do 400 cm³/obr. Wydajność pompy zależy od pojemności geometrycznej i prędkości obrotowej silnika. Sprawność pomp zębatych zależy od temperatury cieczy, ponieważ wraz ze wzrostem temperatury zmniejsza się lepkość cieczy. Istnieją dwa rodzaje pomp zębatych, o zazębieniu zewnętrznym i zazębieniu wewnętrznym.

Pompy łopatkowe

Pompy łopatkowe ze względu na swą delikatną konstrukcję stosuje się wyłącznie do pompowania gazów oraz czystych i samosmarujących cieczy. Kluczowym elementem konstrukcyjnym pomp łopatkowych jest wirnik łopatki. Energia pochodząca ze sprężyn rozpiera łopatki w kierunku korpusu. Podczas ruchu wirnika łopatki przemieszczają czynnik roboczy z komory ssawnej do przestrzeni międzyłopatkowej. Tradycyjnie stosuje się je w napędach hydraulicznych obrabiarek. Ciśnienie osiągane w tych pompach wynosi do 6 MPa przy wydajności 3 dm³/s i prędkości obrotowej do 3000 obr/min. W zależności od rozwiązania konstrukcyjnego mogą one pracować jako pompy próżniowe, sprężarki powietrza lub pompy do cieczy.

Pompy śrubowe

Konstrukcja pomp śrubowych opiera się na śrubie ślimakowej, która poprzez ruch obrotowy wymusza obieg czynnika roboczego. Ciecz zamknięta w przestrzeniach pomiędzy ślimakiem a korpusem pompy zostaje przenoszona od strony ssawnej do tłocznej pompy. Pompa ślimakowa, podobnie do pompy wielotłoczkowej, nie posiada zaworów. Wydajność pomp śrubowych wynosi do 0,2 m³/s, ciśnienie osiągane przy prędkości obrotowej do 18 000 obr/min – 20 MPa. Pompy śrubowe są nieco mniej wydajne od pomp zębatych.