Rolki jezdne – jaką funkcję pełnią w maszynach gąsienicowych?

Gąsienicowy układ bieżny

Jest to mechanizm, który umożliwia poruszanie się pojazdów za pomocą gąsienic. Zwiększają one powierzchnię styku pojazdu z podłożem – zmniejszają nacisk jednostkowy i poprawiają przejezdność terenu. Gąsienice wykorzystuje się oczywiście w koparkach, ale także w czołgach, spycharkach czy transporterach opancerzonych. Generalnie, gąsienice wykorzystuje się w takich maszynach, które manewrują na nieutwierdzonych powierzchniach. Podstawowy układ gąsienicowy składa się z zamkniętej taśmy gąsienicowej, która otacza koła nośne. Większość konstrukcji zawiera osobno koło napędowe gąsienicy oraz koło kierunkowe. Dodatkowo można zastosować rolki podtrzymujące, a także koło napinające. Rysunek po prawej przedstawia schemat przykładowego gąsienicowego układu bieżnego:

1. rolka gąsienicowa
2. rolka podtrzymująca
3. przednie koło napinające
4. koło napędowe
5. łańcuch
6. hydromotor

Rolki jezdne

Rolki jezdne są istotnym elementem całego układu podwozia, ponieważ dźwigają całą masę maszyn gąsienicowych. Wielkość rolek dobiera się tak, aby maszyna mogła bez problemu pracować w normalnym trybie roboczym, a temperatura powstająca z powodu długotrwałego obciążenia była bezpiecznie odprowadzana ze wszystkich elementów (łóżysk, uszczelek, itp.).

Maksymalną wytrzymałość na ścieranie rolek jezdnych uzyskuje się dzięki odpowiednim odlewom, precyzyjnej obróbce maszynowej oraz hartowaniu indukcyjnemu. Co więcej, dobre parametry uzyskuje się dzięki odpuszczaniu, podwyższającemu trwałość oraz wydłużającemu żywotność rolek poprzez ich równomierne zużycie.

Awarie rolek jezdnych

Przedwczesną awarię rolek jezdnych może powodować ich nierównomierne obciążenie, np. podczas pracy z wykorzystaniem rolek, które zużyte są w różnym stopniu (kiedy nie zostały one wymienione w komplecie podczas prac naprawczych).

Co więcej, rolki jezdne niszczą się również podczas dłuższej jazdy z wyższą prędkością. Pojawiają się wtedy nieszczelności, z których wycieka olej przez co dochodzi do nieprawidłowego smarowania łożysk, a to prowadzi do awarii rolek. Jeśli w rolkach jezdnych brakuje odpowiedniej ilości oleju, łożyska blokują się i nie są w stanie obracać się wokół własnej osi we wnętrzu rolki, w efekcie czego ulegają poważnym uszkodzeniom.

Rolki jezdne, w których  są wycieki  lub zablokowane łożyska, powinno się bezzwłocznie wymienić, aby nie dopuścić do uszkodzenia innych podzespołów gąsienic, np. łańcucha ogniwowego, dlatego, że nieobracające się rolki doprowadzają do gwałtownego zużycia łańcuchów gąsienic. Dzieje się tak w wyniku wzrostu siły tarcia na płaszczu rolki i powierzchni stykowej łańcuchów.

*Źródła:
https://www.ketral.pl/pl/tagi/rolka-jezdna-do-koparki/elementy-podwozia/51-8/?fbclid=IwAR3EEZwxg2U01vVnyvxj_r9tXOEOGiMGUU61Q9PqUgSWFd9kDFz_CgFO4-k
https://www.wirtgen-group.com/media/01_wirtgen_group/03_broschueren_7/03_customer_support_1/parts_and_more/wg_brochure_pam-compact_crawler-units_1218_v1_pl.pdf