Zębatka pośrednia – tytan pracy układu planetarnego

Co to jest?

Zębatka pośrednia to stały element układu planetarnego, który odpowiada za przeniesienie napędu. Liczba zębatek pośrednich w hydromotorze jest lekko zróżnicowana i zależy od budowy zwolnicy. Najczęściej wyróżniamy sety redukcyjne pierwszego, drugiego i trzeciego rzędu, które warunkują ilość kół pośrednich.

Zębatka pośrednia jest umieszczana na dysku pierwszego rzędu. Jeśli przekładnia planetarna ma trzy rzędy satelit, to w układzie znajdują się dwie zębatki pośrednie. Jeśli występują dwa rzędy, to w skład przekładni wchodzi tylko jedna zębatka pośrednia.

W przekładniach zębatych napęd realizowany jest za pośrednictwem nawzajem zazębiających się kół zębatych. Aby wyobrazić sobie działanie takiej przekładni w hydromotorze wystarczy porównać je do układu słonecznego – Słońca i planet, które wokół niego krążą. Skądinąd, stąd wzięła się nazwa „układ planetarny”. Słońcem w naszym układzie będzie oczywiście wałek silnika, natomiast koła zębate będą planetami krążącymi wokół niego. Zębatka pośrednia wprawia je natomiast w ruch.

Jak uniknąć awarii?

Bardzo rzadko awarii ulega sam hydromotor – najczęściej psuje się satelitarny układ przeniesienia napędu lub jakaś jego część. Uszkodzeniom ulegają również zębatki pośrednie. Dlaczego? Zębatka pośrednia, w porównaniu do satelity, ma styczność ze wszystkimi elementami danego rzędu satelit. Dzieje się tak ponieważ odpowiada za wprawienie ich w ruch (ma wysoką prędkość obrotową). Tym samym, jest narażona na znacznie większe uszkodzenia.

Uszkodzenia mają oczywiście również związek ze stanem olejów i smarów. Jeśli w przekładni planetarnej nie ma ich wystarczającej ilości, to pracujące zębatki będą się po prostu ścierać. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że ich oderwane elementy wpadną do środka przekładni i uszkodzą ją.

W związku z powyższym, radzimy pamiętać o tym, aby stale kontrolować poziom oleju i smaru. To recepta na zapobieżenie wielu potencjalnych uszkodzeń.

Oczywiście, koła zębate nie są nieśmiertelne i często ulegają wypracowaniu. Szczególnie ze względu na ich styczność z satelitami i wysoką prędkość obrotową, o której wspominaliśmy nieco wyżej. O konieczności ich wymiany będzie nas informować charakterystyczny zgrzyt bądź trzask.

Kolejnym objawem uszkodzenia jest sytuacja, gdy silnik jazdy wyraźnie pracuje ale nie przekazuje napędu na gąsienicę. Prawdopodobnie awarii uległa część mająca za zadanie przekazywać napęd pomiędzy poszczególnymi rzędami satelit.